Twee bijzondere vrouwen Goudsmit uit mijn geschiedenis

Afgelopen weekend was ik met mijn vader en zussen een weekendje skiën. Tijdens zo’n tripje bespreken we vaak allerlei mooie momenten uit mijn vaders jeugd. Soms ook de minder leuke herinneringen, want die horen er ook bij. Dit jaar gingen we echter nog verder terug in de tijd. Ik kwam erachter dat er twee zeer bijzondere geschiedeniswaardige vrouwen in mijn familie zijn geweest. (wie kent trouwens de vrouwelijke variant van voorvaders? Ik kon er geen woord voor verzinnen). Enfin, dan wil ik natuurlijk wel even beide dames hier in het zonnetje zetten. Ik ben namelijk ontzettend trots op deze vrouwen.

Henriëtte Goudsmit

Als je het over bijzondere vrouwen door de geschiedenis heen hebt, kent denk ik iedereen Aletta Jacobs wel. Maar de dames direct om haar heen zijn wat minder bekend, terwijl ze net zo hard gestreden hebben voor ons stemrecht. Een van deze vrouwen was mijn over over grootmoeder (misschien nog een over erbij) Henriëtte Goudsmit. Een kleine zoektocht op google op haar naam leidde tot de term radicale feministe.

Ze was een van de eerste leden van de VVK en een bekend kiesrechtpropagandiste. Henriëtte werd eind 1896 gekozen om in het hoofdbestuur van de VVK deel te nemen, maar sloeg de uitnodiging af. In 1916 verliet zij de VKK voor de Neutrale Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht. Ook was zij betrokken bij het samenstellen van een register op Evolutie ter herdenking van het 25-jarig bestaan van Evolutie in 1918. Helaas overleed ze voordat de werkzaamheden daaraan voltooid waren.

MAANDBLAD van de Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht

Wederom is eene flinke vrouw van ons heengegaan, de helaas te vroeg gestorven redactrice van Belang en Recht, Henriëtte Goudsmit. In deze qualiteit is zij aan de meesten van ons het beste bekend, al weten de ouderen haar als de warme strijdster voor het vrouwenkiesrecht te waardeeren. ‘Dit en het onderwijs zijn het geweest, die de overledene meer dan iets anders heeft gediend: voor de verovering van het eerste, voor de verheffing van het laatste heeft zij altijd op de bres gestaan, heeft zij zich gegeven met geheel
haar scherpe verstand, met geheel haar warme hart. Henriëtte Goudsmit was de sterk individualistisch aangelegde onder onze vrouwen. Haar pittige stijl maakte het tot een genot, hare artikelen te lezen. Haar kernachtige spreektrant, waaraan de ironie niet vreemd was, dwong onmiddellijk tot luisteren en ook wie het niet met haar eens waren, volgden steeds met belangstelling hare heldere uiteenzetting met de totale afwezigheid van eenig effectbejach. Het is hard, deze karaktervolle verschijning uit onze
vrouwenbeweging verdwenen te weten.

https://collectie.atria.nl/viewer/alto/366443

Anneke Goudsmit

De tante van mijn vader, Anneke Goudsmit, is wellicht wel wat meer bekend voor velen. Zij leeft ook nog en heeft inmiddels de respectabele leeftijd van 89. Anneke is vooral qua naam als één van de oprichters van D66. Hartstikke leuk natuurlijk, maar niet de reden waarom ik haar nu op dit moment voor in het zonnetje wil zetten. Alhoewel ik het wel weer geweldig vind dat ze als eerste vrouw ooit in de Tweede Kamer in pantalon verscheen. Het heeft blijkbaar voor aardig wat opschudding bij de Tweede Kamerleden gezorgd. Maar net zoals haar voorganger Henriëtte, was Anneke een groot strijder voor de emancipatie. Zo fel dat ze in 1974 de Tweede Kamer zelfs verliet, omdat ze het standpunt Van Agts over abortus totaal niet kon waarderen.

In 1976 besloot Van Agt alsnog de abortuskliniek “Bloemenhove” te sluiten nadat een Duits echtpaar naar de politie stapte om een aanklacht in te dienen: na de abortus had de vrouw alsnog een miskraam gehad van een tweede foetus. Deze aanklacht was voor minister Van Agt het sein om de lang gedoogde abortus in Nederland aan te pakken: op 18 mei verordonneerde hij dat de kliniek gesloten moest worden “voor nader onderzoek”. Direct kwamen feministen – mannen en vrouwen – in het geweer en bezetten de kliniek terwijl behandelingen doorgingen. Goudsmit besloot zich aan te sluiten bij de actievoerders die enkele dagen het gebouw bezetten. 

https://nl.wikipedia.org/wiki/Anneke_Goudsmit