Als je mij een jaar geleden gevraagd had of ik ooit een herfstvakantie in Zuid-Tirol overwogen had, dan had ik je waarschijnlijk heel hard uitgelachen. Wat moest ik nou in Oostenrijk in de herfst? Enig persoon met kennis van topografie had mij dan weer uitgelachen. Zuid-Tirol is namelijk onderdeel van Italië. En wel het noordelijke puntje om precies te zijn. Een stuk van Italië dat stiekem betoverend mooi is en honderd procent de moeite waard om een week (of meer) te vertoeven. En al helemaal als je ook nog eens op een Roter Hahn boerderij verblijven kan. Ik vertel je graag meer over één van de meest fantastische vakantieweken die we hebben gehad.

De geschiedenis van Zuid-Tirol

Zuid-Tirol, met zijn ruige bergen en weelderige valleien, heeft een fascinerende geschiedenis die zich uitstrekt over vele eeuwen en meerdere culturen. Ik heb mij er wat meer in verdiept voor de vakantie, temeer daar ik er nog weinig van wist. Dit gebied, dat nu een autonome provincie in het noorden van Italië is, is zeer uniek en dat komt vooral ook door haar ligging op het kruispunt van Italiaanse, Oostenrijkse en Ladin culturen. De Romeinen waren overigens de eersten die het gebied aanzienlijk beïnvloedden, nadat ze het overnamen van de Rhaetian stammen. (zegt mij ook niet zoveel hoor!) Met de val van het Romeinse Rijk kwam Zuid-Tirol onder de heerschappij van de Beierse en Frankische rijken. In de 19e eeuw, na de Napoleontische oorlogen, werd het gebied onderdeel van het Oostenrijkse Keizerrijk. Dit was een tijd waarin de Duitssprekende bevolking een culturele heropleving ervoer, wat leidde tot spanningen met de Italiaanssprekende inwoners. Van spanningen merk je overigens nu niet zoveel meer als je daar bent als toerist. Wel bijzonder om een gevoel van Oostenrijk in Italië te ervaren.

Deze spanningen kwamen tot een hoogtepunt na de Eerste Wereldoorlog, toen Zuid-Tirol werd toegekend aan Italië, ondanks de voornamelijk Duitstalige bevolking.

Vandaag de dag is Zuid-Tirol een welvarende regio die met een complexe geschiedenis en die trots is op haar meertalige erfgoed. Het blijft een fascinerend voorbeeld van een regio die haar identiteit heeft gevormd door de eeuwen heen en is beïnvloed door de verschillende volkeren en machten die er ooit heersten. Met andere woorden: stiekem gewoon een hele andere wereld waar je in vertoefd. Je waant je in Italië, Duitsland en Oostenrijk tegelijk.

De Roter Hahn vakanties

Zoals ik al vertelde, was onze vakantie mede mogelijk gemaakt door de toerisme-organisatie “Roter Hahn”. Waarschijnlijk is zij volledig onbekend voor je en daarom vertel ik graag er nog wat meer over. Roter Hahn is dus een initiatief dat bezoekers meeneemt naar het rustieke en ongerepte platteland van Zuid-Tirol, Italië. Het is een uitnodiging om te ontsnappen aan het hectische stadsleven en te duiken in de kalme, landelijke sfeer waar traditie en natuur hand in hand gaan.

Zuid-Tirol view

Bij “Roter Hahn” draait alles om authenticiteit. Gasten krijgen de kans om te verblijven in een van de vele actieve boerderijen verspreid over de regio. Elke boerderij vertelt zijn eigen verhaal en laat bezoekers het dagelijkse boerenleven ervaren. Je kunt wakker worden met het geluid van de haan, de frisse berglucht inademen en genieten van een ontbijt met verse producten rechtstreeks van de boerderij. De organisatie zet zich ook in voor het behoud van het culturele erfgoed van Zuid-Tirol. Gasten kunnen kennis maken met oude ambachten, deelnemen aan seizoensgebonden festivals en ontdekken hoe de inwoners van Zuid-Tirol hun cultuur en tradities levend houden. Als je echt de Zuid-Tirolse gastvrijheid en boerderij leven wil proeven, dan is een vakantie van Roter Hahn bij uitstek de juiste (en wellicht ook enige) keuze.

Ons verblijf bij Oberfelsonnerhof

In een super klein dorpje behorend bij de gemeente Laijen verbleven wij een week op de boerderij van de familie Spisser. Het is een dieren boerderij, dus de kinderen dachten dat ze elke ochtend hard aan het werk moesten om de koeien te melken. Gelukkig voor hun werd zulke noeste arbeid niet van ze verwacht. Wij verbleven met het gezin in een appartement waarvan gezegd was dat het voor om en nabij de vier personen bestemd was. Nou, daar pasten wij als gezin van 6 prima in. Noor sliep bij ons op de kamer en de andere 3 meiden sliepen bij elkaar.

Het eerste wat manlief en ik tegen elkaar zeiden toen we naar binnen liepen was “wow”. Bij het woord boerderij denk je vaak aan beetje ouderwets en muffig huishouden (stadskind hè). Daar hadden we al soort van rekening mee gehouden. Nou, dit was alles behalve oud en muffig. Het appartement was prachtig gerenoveerd en zag er fris en schoon uit. Sterker nog, het zag er gewoon luxe uit! Vooral de badkamer was een plaatje om te zien. Ik waande mij in een viersterren hotel badkamer. De bedden waren ook uitstekend. Normaal verlang ik na enkele nachten al naar mijn eigen matras, maar bij Oberfelsonnerhof sliep ik gewoon heerlijk. Niet te hard en niet te zacht.

Een ambachtelijk ontbijt

Bij Oberfelsonnerhof kan je ervoor kiezen om in de ochtend een heerlijk ontbijt voor je deur klaar gezet te hebben. Met, uiteraard, zelf gemaakte melk en yoghurt. Ik was benieuwd wat de meiden daarvan zouden vinden, want ze hadden het nog nooit zo vers gedronken of gegeten. En wat denk je? Ze vonden het de lekkerste melk die ze ooit gedronken hadden. Hetzelfde gold overigens voor de huisgemaakte jammetjes en koeken. Het proefde naar ambacht en liefde. En van ons eenmalige ontbijt hebben we meerdere keren kunnen eten. Sowieso een aanrader dus als je een keertje bij de familie Spisser verblijft.

De ambacht

Zoals ik al zei is de Oberfelsonnerhof een boerderij. In het gebouw naast ons appartement bevond zich de stal. Daar werden, twee keer per dag ,de koeien onder gebracht om te worden gemolken. De andere momenten stonden ze in de weide vlakbij ons appartement. Uiteraard hebben wij een bezoekje gebracht aan de stal toen de koeien gemolken werden. Het geluid van de melkmachine deed mij gelijk terugdenken aan mijn borstvoedingsjaren en dan vooral de vele golfmomenten. Eerst dat snelle en daarna het langere pompgeluid. Ik voelde haast weer een toeschiet reflex. De kinderen waren gefascineerd door het hele spektakel. Maar ook door de hoeveelheid poepspetters op de muur achter de koeien. Het kleine babykalfje was natuurlijk eveneens magisch voor de kinderen. Heel bijzonder om samen zo’n mooie ambacht in het echt te bewonderen.

De omgeving

Bolzano

Bolzano is een pittoreske stad in het noorden van Italië. Gelegen in de regio Zuid-Tirol, aan de voet van de adembenemende Dolomieten, is deze stad een smeltkroes van Italiaanse en Duitse invloeden. Zij staat bekend om haar historische charme en natuurlijke schoonheid.

Wandelend door de straten van Bolzano word je begroet door een charmante mix van middeleeuwse gebouwen, gotische kerken en moderne architectuur. De stad is vooral bekend om de levendige Piazza Walther, het hart van Bolzano, waar regelmatig markten en evenementen plaatsvinden. Daar hebben wij uiteraard ook een wandelingetje gemaakt en daar hebben de meiden en ik voor het eerst gepofte kastanjes gegeten. Zij vonden het heerlijk, ik kon het echt niet waarderen. Rondom het plein van Bolzano vind je talrijke cafés en restaurants waar je kunt genieten van zowel traditionele Italiaanse als Duitse gerechten.

Bolzano is ook een stad van festivals en tradities. Van de beroemde kerstmarkt tot de kleurrijke carnavalsfeesten, er is altijd wel iets te beleven. Een van de grootste trekpleisters van Bolzano is het Ötzi Museum, waar de beroemde 5.000 jaar oude mummie van de Iceman wordt tentoongesteld. Dit museum biedt niet alleen een fascinerend inzicht in het leven tijdens de Kopertijd, maar ook in de vooruitgang van de moderne wetenschap en archeologie. Voor iedere archeoloog of in geschiedenis geïnteresseerde een echte must-see. En voor eigenlijk iedere toerist ook.

Het Ötzi museum

Ötzi, ook bekend als de IJsman, is een van de meest intrigerende archeologische ontdekkingen van de vorige eeuw. Deze goed bewaarde natuurlijke mummie, die meer dan 5.000 jaar oud is, werd in 1991 ontdekt in de Ötztaler Alpen op de grens tussen Oostenrijk en Italië. Wat Ötzi zo fascinerend maakt, is niet alleen zijn ouderdom, maar ook de rijkdom aan informatie die hij biedt over het leven in de Kopertijd.

Toen wandelaars Ötzi bij toeval vonden dachten ze in eerste instantie dat ze een recentelijk verongelukte bergbeklimmer hadden gevonden. Maar al snel bleek dat ze op de resten van een veel ouder verhaal waren gestuit. Ötzi lag meer dan vijf millennia ingekapseld in het ijs, waardoor zijn lichaam en de bij hem gevonden voorwerpen uitzonderlijk goed bewaard zijn gebleven. Deze vondst heeft wetenschappers een zeldzame blik gegund op het leven in prehistorisch Europa. Immers hadden eerste vondsten niet zo veel informatie kunnen geven, omdat ze vaak al grotendeels vergaan worden. Het ijs had veel van Ötzi gepreserveerd. Zijn kleding, gereedschappen, en zelfs zijn maaginhoud gaven daardoor de wetenschappers waardevolle inzichten in de leefwijze, het dieet, en de technologieën van mensen in de Kopertijd. Wat nog fascinerender is, is dat Ötzi niet alleen de oudst bekende natuurlijke Europese mummie is, maar dat onderzoek ook aanwijzingen heeft opgeleverd over mogelijke oorzaken van zijn dood, waaronder geweld en gezondheidsproblemen. Zelfs de laatste jaren ontdekten ze nog meer informatie over de bekende ijsman. Onder andere dus dat hij van achteren neergeschoten is van zo’n 30 meter afstand.

Het Ötzi Museum in Bolzano, Italië, gewijd aan de IJsman, is een must-see voor iedereen die geïnteresseerd is in de geschiedenis van de mensheid. Het museum biedt bezoekers een diepgaande blik op het leven van Ötzi, met tentoonstellingen die zowel zijn persoonlijke verhaal als de bredere context van zijn tijd belichten. Bezoekers kunnen niet alleen zijn bewaard gebleven overblijfselen zien, maar ook de gereconstrueerde kleding en wapens, en zelfs interactieve displays die inzicht geven in de wetenschappelijke methoden die gebruikt zijn om zijn verhaal te ontrafelen.

Sellajoch en Grötnerjoch

Sellajoch en Grötnerjoch zijn twee bergpassen in de majestueuze Dolomieten van Noord-Italië en vormen een adembenemend panorama dat natuurliefhebbers en avonturiers steeds opnieuw weet te betoveren. Deze passen, gelegen in een landschap dat zowel ruig als betoverend is, bieden een unieke kijk op de pracht van de Alpen. Beiden zijn prima aan te rijden met de auto en ook op dezelfde dag te bezoeken.

De eerste pas die wij aandeden was het Sellajoch, bekend in het Italiaans als Passo Sella. Deze verbindt de valleien van Val Gardena in Zuid-Tirol met Val di Fassa in Trentino. Deze pas, genesteld op een hoogte van ongeveer 2.240 meter, is niet alleen een favoriete bestemming voor skiërs in de winter, maar ook een paradijs voor wandelaars en klimmers in de zomer. De machtige pieken van de Dolomieten, zoals de Sassolungo en de Sella Groep, zijn prachtig om te aanschouwen en zeker al het reisje waard.

Niet ver daarvandaan ligt het Grötnerjoch, ook bekend als Passo Gardena, een andere parel in de Dolomieten. Gelegen op een hoogte van 2.136 meter, vormt deze pas de verbinding tussen Val Gardena en Corvara in het naburige Val Badia. De Grötnerjoch staat bekend om zijn verbluffende natuurlijke schoonheid, met uitgestrekte alpenweiden en imposante rotsformaties.

Voor hen die de Dolomieten verkennen, zijn Sellajoch en Grötnerjoch onmisbare bestemmingen. Ze zijn een toonbeeld van de magie van de Alpen en hun schoonheid verdienen een bezoekje van iedere toerist die Zuid-Tirol bezoekt. Ik probeerde nog een filmpje zoals in de Sound of Music te maken, maar helaas werkte het weer niet helemaal mee. Gelukkig wilden de oudste twee meiden wel hun klassieke dansje op de bergpas Sellajoch uitvoeren. Wat een uitzicht, toch?

Brixen

Brixen was de volgende stad in Zuid-Tirol, die wij bezochten. Het is een plek waar de tijd lijkt stil te staan te midden van moderne levendigheid. Deze stad, een van de oudste in de regio, straalt een unieke sfeer uit die bezoekers van over de hele wereld aantrekt. Het is meer dan alleen een historische schat. Het is ook een bruisend centrum van cultuur en kunst. Het hele jaar door vinden er diverse festivals en evenementen plaats, die bezoekers een inkijkje geven in zowel de lokale tradities als hedendaagse creaties. De stad herbergt ook een aantal musea en galerieën, waar zowel de regionale geschiedenis als moderne kunst centraal staan.

De architectuur van Brixen is een mix van Italiaanse renaissancestijl en traditionele Duitse invloeden. Het historische centrum is een doolhof van schilderachtige straatjes, oude kerken, en kleurrijke gebouwen. Een van de meest iconische bezienswaardigheden is de Dom van Brixen, een prachtige kathedraal die bekend staat om zijn imposante architectuur en prachtige fresco’s.

De Dom van Brixen

De Dom van Brixen is een plek waar kunst, geschiedenis en spiritualiteit samenkomen. Deze indrukwekkende kathedraal gaat terug tot de vroege middeleeuwen. De huidige structuur van de Dom, grotendeels herbouwd in de 18e eeuw, is een prachtig voorbeeld van barokke architectuur, maar met behoud van elementen van zijn romaanse en gotische voorgangers. Eenmaal binnen word je begroet door een overvloed aan artistieke rijkdom: prachtige fresco’s, verfijnd houtsnijwerk en glinsterende gouden altaren. Wat de Dom van Brixen echt onderscheidt, zijn de adembenemende fresco’s die het interieur sieren. Deze kunstwerken, gemaakt door gerenommeerde kunstenaars uit verschillende periodes, vertellen verhalen uit de Bijbel en de geschiedenis van de kerk. Ze zijn niet alleen een lust voor het oog, maar bieden ook een diep inzicht in de religieuze en artistieke tradities van de regio. En mijn meiden zijn sowieso altijd fan van kathedralen bezoeken tijdens vakanties. “Die man op het stokje” vinden ze erg fascinerend, maar zeker ook de rijkdom dat veel kerken graag willen tonen aan de toeristen.

Dom van Brixen

https://www.tiktok.com/@meervanmir.eu/video/7291661231218265377?is_from_webapp=1&sender_device=pc&web_id=7214943423711151621

Een authentieke lunch

De dag voor ons vertrek bezochten we een andere Roter Hahn locatie. Nadat we een extreem steil weggetje op gereden waren, en ik doodsangsten had uitgestaan, kwamen we uit bij de familie Gasser in Bozen. Als je echt gewoon de typisch Zuid-Tiroolse gerechten wil proberen onder het genot van zelf gemaakte wijn. Wij hebben één flesje meegenomen en hebben er spijt van. Eentje was achteraf echt te weinig. Dus als iemand er toevallig eens langs rijd, dan graag zes stuks (om het bescheiden te houden). In het kader van “beelden zeggen meer dan woorden” laat ik graag enkele van de heerlijke gerechten zien, die we bij de familie Gasser gegeten hebben.

v.l.n.r. Gertsuppe, Gulasch mit Speckknödel
Käse-Spinatnocken und Schlutzer, Krapfen mit Marillenmarmelade

Echt een aanrader!

De vakantie in Zuid-Tirol was onvergetelijk. Het was oprecht in alles een geweldige week wat we graag nog eens over zouden willen doen. De omgeving is zo bijzonder mooi. De gastvrijheid is hartverwarmend. En het eten en drinken is ook zeker de moeite waard om eens te proberen. Wij hebben nu slechts enkele steden aangedaan, maar er is nog zoveel moois te ontdekken. We willen zeker een keer terug om andere sprookjesachtige plekken te ontdekken. Zuid-Tirol, we will see you again!