Dyslexie bij kinderen: herken de signalen en test zelf

Lezen opent de deur naar een wereld vol verhalen, kennis en fantasie. Maar wat als die deur potdicht lijkt te zitten? Voor sommige kinderen is lezen geen plezier, maar een gevecht tegen dansende letters, vermoeide ogen en woorden die maar niet willen blijven hangen. Als ouder zie je de worsteling en vraag je je af: is dit normaal? Is het dyslexie? Hoe kan ik helpen? En wat houdt de test de leesvaardigheid & leessnelheid van je kind met en zonder kleurfilter in waar iedereen het over heeft?

Maar laten we eerst eens ook alweer uiteenzetten wat dyslexie nou eigenlijk is. Je kent het wellicht, maar weet je het precies en wat het inhoudt? Dyslexie is een veelvoorkomende leerstoornis die ervoor zorgt dat kinderen moeite hebben met lezen, spellen en soms ook met schrijven. Het is alsof je hersenen een eigenzinnig feestje bouwen met letters en woorden, maar jij niet bent uitgenodigd. Terwijl anderen moeiteloos “paard” lezen, zie jij ineens “draad” of een gezellig dansende warboel van letters. Het is geen kwestie van luiheid of domheid (verre van zelfs!), maar een unieke manier waarop je brein taal verwerkt. Spellen voelt soms als een potje Scrabble waarbij de tegenstander vals speelt, en voorlezen kan klinken als een slechte live-vertaling. Maar hé, dyslecten zijn vaak mega-creatief, probleemoplossend en denken out-of-the-box. Dus ja, lezen kan een uitdaging zijn, maar dyslexie betekent ook dat je hersenen op een briljante, zij het chaotische, manier werken!

Gelukkig zijn er manieren om leesproblemen in kaart te brengen en mogelijke oplossingen te ontdekken. In dit artikel leer je hoe je de signalen van dyslexie kunt herkennen en hoe je zelf kunt testen of een bril met kleurfilters verlichting kan bieden.

Hoe herken je dyslexie?

Dyslexie herkennen? Nou, als je kind “paard” schrijft als “praat” en “hond” als “hodn” terwijl het toch écht geen geheimtaal probeert uit te vinden, dan gaan de alarmbellen rinkelen. Ook als het voorlezen klinkt alsof iemand een menukaart in een vreemde taal probeert te ontcijferen – inclusief lange pauzes en veel gokken – dan is het tijd om eens verder te kijken. En die eeuwige strijd met links en rechts? Dat is niet alleen onhandig bij gym, maar kan ook een teken zijn. Dus als je huiswerkmomenten meer lijken op een zweet-, tranen- en drama-act dan een leerzame ervaring, dan zou er zomaar eens sprake kunnen zijn van dyslexie! Kinderen met dyslexie hebben vaak moeite met lezen, ook als ze veel oefenen. Woorden blijven niet hangen en tekst begrijpen kost veel energie. Soms verspringen letters op het papier of lijkt de tekst te ‘dansen’. Het leesniveau blijft achter vergeleken met leeftijdsgenoten en zelfs korte leessessies kunnen hoofdpijn of vermoeidheid veroorzaken.

Ook spelling is dus vaak een uitdaging. Woorden die gisteren nog probleemloos werden gelezen, worden de volgende dag weer fout geschreven of niet herkend. Veel kinderen met dyslexie ontwikkelen een afkeer van lezen en vermijden het waar mogelijk. Ze doen er alles aan om niet hardop te hoeven voorlezen en raken gefrustreerd wanneer ze opnieuw vastlopen op een woord.

Als je merkt dat je kind keer op keer tegen dezelfde problemen aanloopt, is het goed om verder te onderzoeken of de leesproblemen als gevolg van dyslexie een rol spelen.

Zelf de leesproblemen testen

Als ouder kun je zelf een eenvoudige test doen om te kijken of je kind moeite heeft met lezen. Kies een tekst die geschikt is voor de leeftijd en laat je kind hardop lezen terwijl je de tijd meet en let op fouten. Vervolgens kun je een transparant gekleurd vel (bijvoorbeeld van een gekleurd insteekhoesje) over de tekst leggen en de test herhalen. Sommige kinderen ervaren direct een verschil: de letters lijken rustiger, het lezen verloopt vloeiender en het aantal fouten vermindert.

Wil je een nauwkeurigere test? Dan kun je de online test voor leesvaardigheid en leessnelheid proberen. Dit geeft een beter inzicht in de leesproblemen en of een bril met kleurfilters verlichting kan bieden.

Hoe kunnen kleurenfilters helpen?

Het gebruik van een bril met speciale kleurfilters kan voor sommige kinderen met dyslexie een groot verschil maken. Hoewel kleurenfilters dyslexie niet genezen, kunnen ze wel helpen bij het verminderen van bepaalde leesproblemen.

Hoe werkt dit precies? Veel kinderen met dyslexie hebben last van visuele stress: de letters lijken te verspringen, de regelafstand voelt onregelmatig of de tekst lijkt te flikkeren. Kleurenfilters kunnen deze visuele verstoringen verminderen, waardoor lezen minder inspannend wordt en het begrip toeneemt.

Uit ervaring blijkt dat ongeveer 50% van de kinderen met leesproblemen baat heeft bij een bril met kleurfilters. Dit betekent dat niet ieder kind geholpen is met deze methode, maar voor sommigen kan het een wereld van verschil maken.

Meer weten over hoe visuele stress invloed heeft op leesproblemen? Bekijk dan de informatie op Balans Digitaal, een autoriteit op het gebied van leer- en ontwikkelingsproblemen bij kinderen.

Waarom testen belangrijk is

Testen is belangrijk omdat je anders blijft gissen terwijl je kind ondertussen worstelt met letters alsof het een cryptogram van een oude schatkaart probeert te ontcijferen. Een officiële diagnose dyslexie is niet alleen een bevestiging (en een opluchting, want nee, je kind is niet lui of eigenwijs), maar opent ook de deur naar de juiste ondersteuning. Extra tijd bij toetsen, gespecialiseerde begeleiding en vooral: begrip van leerkrachten en omgeving. Zonder test blijf je hangen in goedbedoelde adviezen zoals “meer oefenen” en “gewoon even beter opletten,” terwijl dat voor een kind met dyslexie net zo zinvol is als tegen een vis zeggen dat ‘ie harder moet proberen te fietsen.

Dyslexie kan ook een grote impact hebben op het zelfvertrouwen en de schoolprestaties van een kind. Hoe eerder je het herkent, hoe sneller je kunt zoeken naar passende ondersteuning. Door te testen of kleurfilters een verschil maken, krijg je een beter beeld van mogelijke oplossingen. Benieuwd of een kleurfilterbril jouw kind kan helpen? Test de leesvaardigheid en leessnelheid met en zonder kleurfilter en ontdek het zelf!

Uitgelichte afbeelding: Dreamstime