Wat moet je met de Cito? Alles over die beruchte toets op de basisschool

Wat is de Cito eigenlijk?

Het is weer zo ver op onze basisschool: de Cito-toets. Alleen het woord al kan bij sommige ouders lichte paniek veroorzaken en bij kinderen diepe zuchten. Maar wat is die Cito nou precies? De Cito-toets is dus een landelijke toets die kinderen op de basisschool maken, meestal in groep 8 (maar op onze school al vanaf groep 3). Het idee? Een objectief meetmoment om te kijken waar een kind staat op het gebied van taal, rekenen en studievaardigheden. Klinkt op papier best logisch. Toch?

De toets is ooit bedacht om leerkrachten te helpen bij het bepalen van het schooladvies voor het voortgezet onderwijs. Niet op gevoel, maar op basis van data. En geef toe dat het een mooie gedachte is. `Ieder kind krijgt dezelfde toets, dus het zou eerlijk moeten zijn. Maar ja, kinderen zijn geen robots. Die hebben ook gewoon een slechte dag, buikpijn of een broertje dat om zes uur ‘s ochtends begon te zingen.

Waarom werd het ooit ingevoerd?

De Cito werd ooit in het leven geroepen om het onderwijs eerlijker te maken. In een land waar de ene school werkt met knikkers en de andere met plusjes, was het idee van één landelijke toets een verademing. Gelijke kansen voor iedereen, ongeacht de juf, meester of postcode. Op basis van die score werd dan het schooladvies gecontroleerd of bijgesteld. En eerlijk is eerlijk, dat heeft in veel gevallen gezorgd voor meer objectiviteit.

Daarnaast was het voor middelbare scholen handig om een beetje inzicht te hebben in wat voor vlees ze in de kuip kregen. Klinkt niet heel charmant, maar wel praktisch. De Cito-score gaf een soort meetlat waarmee scholen makkelijker konden inschatten welk niveau een kind aankon.

Waarom willen sommigen er weer vanaf?

Toch is de liefde voor de Cito niet bij iedereen even groot. Sterker nog, er wordt de laatste jaren flink aan de stoelpoten gezaagd. Waarom? Nou, om te beginnen, zorgt het bij veel kinderen (en ouders) voor stress. Alsof die arme groep-8’ers nog niet genoeg aan hun hoofd hebben met eindmusicals, afscheidskampen en het besef dat hun basisschooltijd bijna voorbij is.

Daarnaast vinden critici dat zo’n toets nooit het hele plaatje van een kind laat zien. Want wat als je faalangst hebt? Of als je supergoed bent in creatieve vakken, maar minder in rekenen? Het risico is dat kinderen een label krijgen op basis van één toetsmoment. En laat dat nou net niet zo kindvriendelijk zijn.

Steeds meer stemmen gaan op om het schooladvies van de leerkracht leidend te maken en toetsen minder zwaar te laten meewegen. De Cito zou dan nog wel bestaan, maar meer als aanvulling. Minder druk, meer menselijkheid. En eerlijk: daar zit toch niemand op te wachten, op nóg een meetmoment? Zeker niet als je net een zenuwachtig kind thuis hebt dat denkt dat zijn hele toekomst afhangt van die paar dagen.

Wat betekent dit voor jou en je kind?

Voor nu is de Cito nog gewoon onderdeel van het basisschoolleven, maar wel met wat meer nuance. Het schooladvies wordt tegenwoordig eerder gegeven, en de Cito is een soort second opinion. Goed om te weten is dat de score het advies niet zomaar naar beneden halen. Alleen bij een veel hogere score mag het advies naar boven worden bijgesteld.

Wat jij als moeder vooral kunt doen? Adem in, adem uit. Leg uit dat het maar een toets is, dat het niet alles zegt en dat er na groep 8 nog een heel leven vol leermomenten aankomt. En misschien, heel misschien, doe je na de Cito samen een taartje. Gewoon omdat je kind het verdient. Test of geen test.

Hoe komt een schooladvies tot stand? Dit moet je weten!